Denemarken
enemarken (Deens: Danmark) is een land in Scandinavië, in het noorden van Europa. Denemarken vormt samen met Groenland en de Faeröer het Koninkrijk Denemarken (Deens: Kongeriget Danmark). Het is het meest zuidelijk gelegen land van de Noordse landen en ligt ten zuiden van Noorwegen en ten zuidwesten van Zweden, waarmee het door een brug verbonden is. Ten zuiden van de enige Europese landgrens die het land rijk is, ligt Duitsland. Het land grenst daarnaast aan de Oostzee en Noordzee.
De hoofdstad van Denemarken is Kopenhagen (Deens: København).
Denemarken heeft een totale oppervlakte van 43.094 km², iets groter dan Nederland en bijna anderhalf keer zo groot als België. Het bestaat hoofdzakelijk uit een groot deel van het schiereiland Jutland en de drie grote eilanden Funen, Seeland en Lolland, die samen met tal van kleinere eilanden de Deense archipel vormen. Van de bijna 5,9 miljoen inwoners (2020) leeft het grootste deel in stedelijke gebieden. De bevolkingsdichtheid bedraagt 136,2/km² (2020).
De Deense geschiedenis is in belangrijke mate gevormd door de strategische ligging tussen de Oost- en Noordzee, op het Europese vasteland. Deense Vikingen trokken vanaf de 8e eeuw op rooftochten door West-Europa en Noord- en Oost-Engeland. Op het Deense grondgebied ontstond een koninkrijk dat in de loop der eeuwen delen omvatte van zuidelijk Zweden en Noord-Duitsland alsook enkele overzeese gebieden in de noordelijke Atlantische Oceaan. De Kalmarunie verbond vanaf 1397 Denemarken in een personele unie met Zweden en Noorwegen, totdat Zweden de unie in 1523 verliet. De unie met Noorwegen werd in 1814 opgebroken, waarvoor en waarna de Deense staat ook andere gebiedsdelen kwijtraakte (aan Zweden, aan Duitsland en door de onafhankelijkheid van IJsland) en tot zijn huidige omvang slonk. Vanaf de 20e eeuw werd een sociaaldemocratische verzorgingsstaat volgens het Scandinavisch model opgebouwd, waarmee Denemarken zich ontwikkelde tot een hoogontwikkelde gemengde economie.
Denemarken is een parlementaire constitutionele monarchie; het staatshoofd is Margrethe II. Groenland behoort tot het Deense koninkrijk, evenals de Faeröer. Het land heeft twee volksliederen: een burgerlijk volkslied (Der er et yndigt land) en een koninklijk volkslied (Kong Kristian). Denemarken is lid van de Europese Unie, maar niet van de eurozone; de munteenheid is de Deense kroon (Dansk krone). Het land is ook lid van onder andere de VN, de NAVO, de OESO en de WHO.